پژوهشگاه نیرو

تاریخ: 10 اردیبهشت 1403

اولین نشست از سلسله نشست‌های بازاندیشی دو دهه اصلاحات اقتصادی صنعت برق برگزار شد

به گزارش پایگاه خبری پژوهشگاه نیرو، این نشست با موضوع بررسی سیاست های کلی و جهت گیری مدیریتی و با هدف شناسایی مسائل اصلی و چالش‌های اقتصادی صنعت برق برگزار شد.

در این نشست "مصطفی رجبی مشهدی" مدیرعامل شرکت توانیر، "مجید عمیدپور" رئیس پژوهشگاه نیرو و جمعی از خبرگان صنعت برق از ستاد وزارت نیرو، شرکت‌های مادر تخصصی توانیر و برق حرارتی، ساتبا، پژوهشگاه نیرو و بخش خصوصی حضور داشتند.

در ابتدای جلسه، "کیومرث حیدری" ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو، ضمن خوشامدگویی، هدف از تشکیل این جلسه را شناسایی اهم مسائل و چالش‌های صنعت برق و بهره‌گیری از خرد جمعی در راستای ارائه راه‌حل و توصیه‌های سیاستی در این زمینه عنوان کردند.

"محمد آقائی" رئیس مرکز مطالعات سیاستگذاری و حکمرانی نیز ضمن تشکر از حمایت‌های انجام شده، اهمیت موضوع حکمرانی را یادآوری و آمادگی گروه‌های تخصصی پژوهشکده برای ایفای نقش موثرتر را اعلام کردند.

"مجید عمیدپور" رئیس پژوهشگاه نیرو، ضمن تشکر از حضور مدیران ارشد بخش برق و فعالیت‌های گروه‌های تخصصی، ارائه مشورت مستمر و همکاری برای شناسایی مسائل صنعت برق و ارائه راهکارهای علمی برای تسکین و حل مشکلات را از اهم ماموریت‌های پژوهشگاه نیرو عنوان کرده و بر حمایت خود در راستای پیشبرد این ماموریت‌ها تاکید کرد.

"مصطفی رجبی مشهدی" مدیرعامل شرکت توانیر، ضمن اشاره به دستاوردهای مطلوب حاصل از تجديدساختار و اصلاحات اقتصادی در دو دهه اخیر، نقد و بررسی این تجربیات با هدف اصلاح و بهبود وضع موجود، ضروری و حائز اهمیت عنوان کردند.

وی بر ارتباط متقابل اقتصاد انرژی و اقتصاد برق تاکید و عنوان داشت: توفیق در توسعه انرژی‌های تجديدپذیر، در تعریف و پیاده‌سازی این سیاست در متن اقتصاد انرژی است. همچان که کارآمدی احداث نیروگاه‌های صنایع نیز متاثر از نگاه سیاست‌گذار به تعرفه سوخت نیروگاهی است.

از دید مدیر عامل شرکت توانیر، رابطه جانشینی برق و گاز هم مساله ای است که در صورت غفلت سیاست‌گذار می تواند برخی اهداف مثبت در زمینه مدیریت انرژی را خنثی کند.

مدیر عامل توانیر با اشاره به ناسازگاری رشد مصرف انرژی و رشد سرمایه‌گذاری در محیط یارانه‌ای و این امر که پوشش هزینه‌های جاری و سرمایه‌گذاری سالانه صنعت برق بالغ بر ۴۰۰ همت است، چگونگی تامین این منابع و تخصیص آن برای رفع نیازهای صنعت برق را یکی از چالش‌های جدی قلمداد کردند.

وی قیمت تضمین خرید انرژی‌های تجديدپذیر را جذاب ارزیابی کرده اما توفیق در این حوزه را فراتر از قیمت تضمین خرید و مستلزم نگاهی جامع‌تر به موانع این حوزه عنوان کردند.

رجبی مشهدی توجه به بهای ترانزیت برق، معماری بازار برق و بازبینی آن به ویژه با تاکید بر نقش خرده فروشی و ضرورت پیش بینی‌پذیری محیط کسب و کار و توسعه مدل‌ها و شیوه‌های پوشش ریسک را به عنوان موضوعات حائز اهمیت عنوان نمود که باید مورد توجه کارشناسان، صاحب نظران و پژوهشگران قرار گیرد.

وی در انتها با تاکید بر ظرفیت‌های کارشناسی و منابع انسانی متخصص پژوهشگاه نیرو و صنعت برق و توانایی آنها در تشخیص و ارائه راه‌حل‌های مناسب، با ذکر تجربیاتی، برگزاری نشست‌های تخصصی را ضروری و بهره‌برداری از نتایج حاصل در تشخیص و حل مسائل و چالش‌های موجود صنعت برق و کشور را حائز اهمیت عنوان کردند.
 

در ادامه، "عبدالصاحب ارجمند"  مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت نیرو، ضمن تشکر از تدبیر برنامه‌ریزی و برگزاری نشست‌های تخصصی، به اختصار به سیر تاریخی تحولات صنعت برق اشاره کرده و عنوان کردند ایجاد بازار برق یک تحول ساختاری بوده است. بنابراین جا دارد بررسی کنیم چه نتایجی در این دو دهه متاثر از چنین تحولی بوده است. به طور مثال، تحول ساختاری صنعت برق چه تاثیری بر وضع فعلی (ناترازی) داشته است.
وی تصویر کلان اقتصاد برق در اقتصاد انرژی و اقتصاد ملی را مهم عنوان کرده و توفیق در طراحی و اجرای اصلاحات صنعت برق را درک عمیق وضعیت اقتصادی اجتماعی جامعه و تاثیر ان بر اصلاحات صنعت برق عنوان کردند.

ایشان اهمیت انعطاف‌پذیری سمت مصرف را یادآوری و خواستار ایجاد امکان شبیه‌سازی سیاست‌ها، قبل از اجرا، در پژوهشگاه شدند.

در ادامه نشست، معاون برنامه‌ریزی شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی گفت: واکاوی مسیر طی شده اصلاحات صنعت برق در کشورهای در حال توسعه به منظور هدف گذاری و سیاست گذاری جدید ضرورت دارد چرا که مطالعات انجام شده توسط مراجع بین‌المللی نشان می‌دهد این کشورها در مسیر تجدید ساختار صنعت برق به نتایج متفاوتی رسیده اند و سطوح متفاوتی از موفقیت را تجربه کرده‌اند و با توجه به اینکه صنعت برق ایران از دو دهه قبل در این مسیر پیشگام بوده است انجام مطالعات و تبادل نظر در این خصوص اهمیت پیدا می‌کند همچنین با توجه به اینکه متخصصان مجموعه‌های پژوهشی، دولتی و غیر دولتی صنعت برق از ذی‌صلاح‌ترین افراد به این منظور هستند لازم است نتایج بررسی‌ها و ملاحظات خود را به سایر دستگاه‌های موثر در امر سیاست‌گذاری صنعت برق ارائه نمایند که نقش متخصصان ارزشمند پژوهشگاه نیرو در این مسیر متمایز است.

وی در ادامه سه سرفصل ضرورت سازگار کردن نظام تعرفه‌ای فروش انرژی با با بازارهای رقابتی مانند بورس انرژی، ایجاد مدل‌های جذاب سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش تولید انتقال و توزیع برق توام با حفظ رفاه و دسترس‌پذیری انرژی برای عموم و اهمیت فعال شدن موجودیت‌هایی مانند شرکت‌های خدمات انرژی خرده فروشان برق و تجمیع‌کنندگان تقاضا را به عنوان اولویت‌های اساسی در مطالعات آتی برشمرد.

"امیر دودابی نژاد" معاون برنامه‌ریزی و توسعه مدیریت شرکت مادر تخصصی برق حرارتی گفت:  با تعیین نرخ پایه سرمایه‌گذاری تولید برق در برنامه پنجم توسعه، مسیر نرخ بازار برق از نرخ برق جذاب سرمایه‌گذاری دچار واگرایی شد و به این ترتیب با محدودیت‌های مالی صنعت برق در دهه گذشته ابزارهای جذب سرمایه فاقد کارآمدی لازم شدند. همچنین لازم است توجه شود رویکرد اصلی تجدید ساختار صنعت برق افزایش رقابت‌پذیری و کاهش انحصار در این صنعت بوده است و بر این اساس ایجاد کسب و کار خرده فروشی برق از الزامات توسعه رقابت در این صنعت می‌باشد که اگر با موجودیت‌هایی مانند شرکت‌های خدمات انرژی و تجمیع کنندگان تقاضا نیز همراه شود، منجر به مصرف بهینه و سرمایه‌گذاری کارآمد نیز خواهد شد. 

عضو هیئت مدیره شرکت برق حرارتی در پایان بر اهمیت استفاده از ظرفیت نوین هوش مصنوعی و علوم داده در تجزیه تحلیل اقتصاد برق و تصحیح سیاستگذاری‌ها تاکید کرد و آمادگی این شرکت را برای حمایت از این نوع مطالعات اعلام نمود.

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی شرکت‌ مادر تخصصی توانیر نیز با استقبال از برگزاری نشست‌ها و اشاره به نتایج برخی مطالعات اخیر، ضرورت هماهنگی حوزه‌های تولید انتقال و توزیع در توسعه بهینه را یادآوری کردند.

"ابوالفضل اسدی" معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی شرکت توانیر، موضوع بهینه‌سازی، مدیریت مصرف و بهره‌وری را از محورهای دیگری عنوان کردند که تاکنون مورد غفلت قرار گرفته و می‌بایست به نگاه متفاوتی به آن پرداخته شود.

در نهایت، برخی دیگر از صاحب‌نظران ضمن تاکید بر برگزاری با کیفیت نشست‌های تخصصی، توصیه‌هایی در این زمینه مطرح کردند.